Atestacja Raportu ESG - Co Musisz Wiedzieć O Audytach?

Rosnące znaczenie czynników ESG (Environmental, Social, Governance) sprawia, że firmy coraz częściej publikują raporty zrównoważonego rozwoju. Jednak sam raport to za mało. Aby budził zaufanie interesariuszy, potrzebna jest jego atestacja raportu ESG.

Co to oznacza w praktyce? Jak przebiega proces atestacji i kto może go przeprowadzić? Oto najważniejsze informacje.

Co to atestacja raportu ESG?

Atestacja raportu ESG to niezależna usługa atestacyjna, której celem jest potwierdzenie, że dane zawarte w raporcie są wiarygodne i zgodne z obowiązującymi regulacjami. W praktyce oznacza to przeprowadzenie określonych procedur przez uprawnionego biegłego rewidenta, który ocenia zgodność treści raportu z wymogami prawnymi i standardami atestacyjnymi.

W aktualnym stanie prawnym atestacja ESG zapewnia tzw. ograniczoną pewność, co oznacza umiarkowany poziom uwiarygodnienia. Jest to wymóg wynikający z przepisów dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) i ustawy o rachunkowości. Choć nie daje ona bezwzględnej gwarancji rzetelności danych, znacząco wzmacnia wiarygodność raportu w oczach inwestorów, partnerów i konsumentów.

Kto atestuje raporty ESG?

Atestację raportów ESG mogą przeprowadzać wyłącznie biegli rewidenci posiadający stosowne uprawnienia. Kluczowy biegły rewident to osoba, która ponosi główną odpowiedzialność za przeprowadzenie procesu atestacyjnego i podpisuje sprawozdanie z jego wyników. Może to być również biegły, który nie podpisuje dokumentu, ale faktycznie kieruje całym procesem.

W przypadku grup kapitałowych konieczne jest powołanie biegłego rewidenta zarówno na poziomie jednostki dominującej, jak i istotnych jednostek zależnych. Atestacja może być również prowadzona przez niezależnych dostawców usług atestacyjnych z innych krajów UE, o ile spełniają oni określone wymogi akredytacyjne.

Wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego oraz wyboru firmy audytorskiej do atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące jednostkę przepisy prawa stanowią inaczej. Kierownik jednostki nie może dokonać takiego wyboru.

Cele usługi atestacji dającej ograniczoną pewność:

uzyskanie ograniczonej pewności na temat tego, czy informacje dotyczące zrównoważonego rozwoju są wolne od istotnych zniekształceń;
wyrażenie wniosku na temat informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju w formie pisemnego sprawozdania, które zawiera opinię dającą ograniczoną pewność oraz opisuje podstawę opinii; oraz
dalsza komunikacja wymagana przez niniejszy standard i wszelkie inne stosowne KSUA (Krajowe standardy usług atestacyjnych).
procedury wykonywane w ramach zlecenia atestacyjnego dającego ograniczoną pewność wspierają opinię kluczowego biegłego rewidenta atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju na temat sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju sporządzonej przez jednostkę. W przypadku zlecenia atestacyjnego dającego ograniczoną pewność, zakres procedur wykonywanych przez praktyka jest mniejszy niż w przypadku zlecenia dającego racjonalną pewność.
przy czym kluczowy biegły rewident atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju uzyskuje ograniczoną pewność, że informacje raportowane przez jednostkę są wolne od istotnych zniekształceń.
w celu uzyskania ograniczonej pewności, biegły opracowuje i wykonuje odpowiednie procedury. Praktyk wykonuje procedury, które umożliwią wyrażenie opinii na temat prezentacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do obowiązujących mających zastosowanie postanowień prawnych oraz stosownych ramowych założeń sprawozdawczości określonych przez przepisy prawa i regulacje UE.

Przebieg atestacji

Proces atestacji raportu ESG obejmuje kilka kluczowych etapów:

Analiza raportu ESG pod kątem zgodności z wymogami prawnymi.
Przegląd procesów i danych użytych do przygotowania raportu.
Metodyka i rzetelność przeprowadzenia Analizy podwójnej istotności i identyfikacji kluczowych ryzyk i szans
Ocena ryzyk związanych z raportowaniem ESG.
Przeprowadzenie testów kontrolnych i analitycznych.
Sporządzenie sprawozdania z atestacji.

Najważniejsze przepisy

Do kluczowych regulacji prawnych dotyczących atestacji ESG należą:

Dyrektywa 2013/34/UE (w brzmieniu nadanym przez CSRD) – reguluje obowiązki sprawozdawcze przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju. To fundament prawny dla obowiązku atestacji, warto przeanalizować ją pod kątem wymagań dotyczących zawartości raportów.
Ustawa o rachunkowości (art. 63r, 63s, 63x) – wprowadza definicje i wymogi dla jednostkowej i skonsolidowanej sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Przepisy te określają, kto podlega obowiązkowi raportowania i w jakiej formie.
Ustawa o biegłych rewidentach i firmach audytorskich – definiuje kompetencje i obowiązki biegłych rewidentów w procesie atestacji raportów ESG. Kluczowa dla zrozumienia, kto może przeprowadzić atestację i jakie procedury muszą zostać wdrożone.
Rozporządzenie (WE) nr 765/2008 w zakresie akredytacji – ustanawia zasady akredytacji jednostek z innych krajów UE do prowadzenia usług atestacyjnych. Ważne przy wyborze zagranicznych partnerów do współpracy.
Krajowe oraz międzynarodowe standardy zarządzania jakością i atestacji – normy te określają, jak prawidłowo przeprowadzać usługę atestacyjną i jak zapewnić jej wysoką jakość. Ich znajomość jest niezbędna dla prawidłowego przebiegu procesu.

Podsumowanie

Atestacja raportu ESG staje się nie tylko wymogiem prawnym, ale też ważnym elementem budowania zaufania i przejrzystości w komunikacji z interesariuszami. Jej przeprowadzenie zgodnie z obowiązującymi przepisami i standardami pozwala firmom skutecznie potwierdzić jakość danych zawartych w raporcie.

Dodatkowo warto pamiętać, że w związku ze zmianami dotyczącymi atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju wprowadzono odpowiedzialność karną biegłego rewidenta, który sporządza niezgodną ze stanem faktycznym opinię o sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju lub sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej. Biegły rewident nie będzie przymykał oka.

W dobie rosnącej presji na odpowiedzialność społeczną i środowiskową, warto potraktować atestację ESG jako inwestycję w wiarygodność i reputację marki.