Due diligence w praktyce: 10 podstawowych pytań do dostawcy, które pozwolą ocenić ryzyko w łańcuchu wartości

W obliczu Dyrektywy CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive), należyta staranność w łańcuchu wartości przestaje być „dobrą praktyką”, a staje się rygorem prawnym. To nie deklaracja, ale konkretne działania, które budują zaufanie i zapewniają ciągłość współpracy.

Firmy współpracujące z większymi podmiotami muszą wykazać, że aktywnie identyfikują, ograniczają i monitorują ryzyka związane z prawami człowieka, etyką oraz wpływem na środowisko. Brak wiedzy o pracy dzieci u poddostawcy kakao czy o nieprawidłowościach w fabryce (jak w przypadku katastrofy Rana Plaza) nie jest już usprawiedliwieniem. Może stanowić realne zagrożenie finansowe i reputacyjne.

Due diligence powinno być systemowe i mierzalne. Dlatego przygotowaliśmy 10 praktycznych pytań, które pomogą Ci ocenić, czy dostawca posiada nie tylko polityki, ale także dowody rzeczywistych działań.

10 pytań do dostawcy – checklista

Ład korporacyjny i zgodność

1. Jakie polityki due diligence (np. polityka dla sygnalistów, plan transformacji klimatycznej) zostały zintegrowane ze strategią zarządzania i działaniami operacyjnymi?

2. Jakie narzędzia i metody są wykorzystywane do identyfikacji i oceny ryzyk w łańcuchu wartości (np. audyty zewnętrzne, EcoVadis, RepRisk)?
Pamiętaj, puste ankiety nie wystarczą. Liczą się niezależne dane i systemy, które pozwalają na ciągłe monitorowanie, a nie jednorazową weryfikację.

3. Czy firma potrafi udokumentować działania w ramach należytej staranności, wraz z osobą odpowiedzialną, terminem realizacji i KPI?
Dyrektywa wymaga systemowej dokumentacji. Dowód działania jest twardym dowodem, że ryzyko jest zarządzane.

Prawa człowieka i działania naprawcze

Naruszenia w tym obszarze niosą największe ryzyko reputacyjne i finansowe. W tym przypadku liczy się chęć poprawy, a nie natychmiastowe odcięcie.

4. Jak monitorowana jest zgodność dostawców z zasadami zakazu pracy dzieci i pracy przymusowej? Czy stosowane są mechanizmy śledzenia pochodzenia?
Ryzyka są szczególnie wysokie w sektorach wrażliwych (np. kakao, minerały). Sama deklaracja dostawcy to za mało – wymagane są mechanizmy śledzenia pochodzenia (traceability).

5. Czy firma stosuje procedury naprawcze (remediacja) i współpracuje z dostawcami w przypadku wykrycia naruszeń, zamiast ich automatycznie wykluczać?
Należyta staranność nie polega na wykluczeniu, ale na podnoszeniu standardów. Wartość DD mierzy się w zdolności do realnej poprawy warunków w łańcuchu.

Środowisko i ryzyko operacyjne

6. Czy firma posiada system śledzenia pochodzenia surowców (np. soja, drewno, minerały), potwierdzający brak udziału w wylesianiu lub wspieraniu grup zbrojnych?

7. Jakie są cele redukcji emisji (Scope 1, 2 i 3) i gospodarowania wodą w politykach i umowach z kluczowymi dostawcami?

8. W jaki sposób polityki finansowe i antykorupcyjne są zintegrowane z oceną ryzyka dostawców?
Ład korporacyjny jest filarem zaufania. Weryfikacja dostawcy pod kątem finansowym i etycznym to podstawa stabilnej współpracy.

Monitorowanie i ciągłe doskonalenie

Należyta staranność jest procesem ciągłym, a nie jednorazowym check-boxem.

9. Jakie systemy monitorowania (np. białe listy, scoring) są stosowane w trakcie współpracy z dostawcami, nie tylko przed podpisaniem umowy?
Ryzyko może pojawić się w każdej chwili. Ciągły monitoring jest najlepszą tarczą ochronną przed nagłą utratą reputacji.

10. Jak często firma szkoli swój zespół i partnerów w zakresie ryzyk ESG i jak dokumentowana jest ich znajomość procesów due diligence?

Due diligence jako inwestycja w odporność

Due diligence to nie biurokracja, ale realne zarządzanie ryzykiem i budowanie wartości. Jeśli odpowiedzi na te pytania nie są jednoznaczne, to znak, że proces wymaga usprawnienia.

Chcesz sprawdzić, jak wygląda to u Ciebie? Napisz do nas na [email protected] i podpowiemy, od czego warto zacząć.